De winkelgebieden in steden staan onder druk; maar tegelijk zijn er meerdere andere functies die graag een plek in de binnenstad willen opvullen. In de horecasector ontstaan steeds vaker concepten die goed aansluiten bij een winkelgebied, of zelfs een mix zijn van retail, leisure en horeca.
Tijdens het Kern jaarcongres kwamen diverse thema’s aan bod die allen betrekking hadden op ‘De toekomst van de binnenstad.’. Reoewein Niesten van bureau Conceptional gaf hier een presentatie over de veranderende rol van horeca en de trends die de horecasector een nieuwe invulling geven.
Zie ook het verslag van het KERN Jaarcongres: Verdichting en blurring in binnensteden zorgt voor nieuwe uitdagingen
Hoe staat de horeca er voor?
De omzetcijfers in de horeca over 2022 en de verwachting van 2023 van het Foodservice Instituut Nederland (FSIN) zien er op het eerste gezicht prima uit. Na het hersteljaar 2022 (+ 42,9% in de out of home kanalen) wordt er ook in 2023 opnieuw groei verwacht in diverse horecasegmenten, w.o.:
- Restaurants +5,2%
- Fastservice + 6,8%
- Leisure + 6,4%
- Foodservice in retail +7,8%
Niesten wijst er op dat deze mooie cijfers niet het hele verhaal weergeven. Door de krappe marges en stijgende komsten staan de resultaten van ondernemingen stevig onder druk. Daar komt nog eens bij dat horecabedrijven vaak niet het maximale rendement uit hun bedrijf kunnen halen door het nijpende gebrek aan personeel.
Blik op de toekomst
Om een toekomstbeeld te schetsen start Niesten bij de demografie. De nieuwe generaties hebben een heel ander wensenpatroon als de bezoeker die nu traditioneel de horeca bezoekt. Niesten: “De volgende generatie staat veel meer open voor extremen in ervaringen. Ook zijn ze veel sterker gericht op thema’s als klimaat, gezonde voeding en ‘eetlocaties altijd en overal’. Deze verandering vraagt om nieuwe horecaconcepten.” .
Niesten zoomt nog wat dieper in op de invulling van de nieuwe concepten die hij indeelt naar een aantal thema’s:
- Techniek; Deze ontwikkeling wordt deels gedreven door het personeelstekort. Er wordt gekeken naar nieuwe concepten die minder personeelshandelingen vergen, maar ook de snelheid en beschikbaarheid van eten en drinken verbeteren.
- Shifting identities; De nieuwe klant kijkt minder naar ‘het product dat een merk levert’ en meer naar ‘welke identiteit een merk heeft’. De nieuwe consument wil zich kunnen associeren met de waarden van het merk. Daarin spelen social media een belangrijke rol.
- Ervaringsgedreven horecaconcepten; het belevingsaspect van eten den drinken wordt steeds belangrijker. Consumenten zijn op zoek naar bijzondere ervaringen – ook in food. Met blurring concepten ontstaan food-oulets op onverwachte plekken en eatertainment is een trends die food mixt met een experience. In steeds meer horecabedrijven wordt er een leuke activiteit aangeboden, denk bijvoorbeeld aan spelvormen. Nieusten verwacht dat de scheiding tussen uitgaans en winkelgebieden steeds minder scherp zal worden.
- Transparantie en bewust handelen; De consument wordt ook steeds kritischer op de morele aspecten van een onderneming, zoals bijvoorbeeld duurzaamheid en gezondheid. Door de toegenomen transparantie (lang leve het internet!) komen bedrijven niet meer weg met een lege claim.
De link met het stadscentrum
Niesten maakt een duidelijk onderscheid in de rol en meerwaarde die verschillende horecaformules aan een binnenstad kunnen bieden.
- Het meest opvallend zijn de WOW-concepten. Dit zijn onderscheidende formules waar mensen een bijzondere beleving ondergaan. Dit zijn ook de concepten waar mensen over praten en een reden zijn om het gebied te bezoeken. Deze Wow-concepten sluiten ook prima aan bij de trend naar bijzondere belevingen van de nieuwe opkomende generatie consumenten. Voorbeelden van dit soort one-offs horeca concepten zijn Carmel Market, StreetFood Club of Ruby Rose.
- Ook de oudere en gevestigde horecabedrijven (bewezen concepten) hebben een belangrijke functie in de binnensteden. Zij bieden vooral veel functionele invulling van behoeftes aan eten en drinken en zorgen voor een significant deel van de horecaomzet in de binnenstad. Zij dragen ook bij aan de snelheid en de beschikbaarheid van eet en drinkmomenten. Bestaande concepten, met name met grote oppervlaktes, moeten wel zeer herkenbaar moeten zijn (onderscheidend vermogen), om op lange termijn hun positie te behouden. Een goed voorbeeld daarvan is Loetje in de binnenstad.
- Tot slot onderscheid Niesten het segment van ‘Smart Concepts’ waarmee een gebied kan inspelen op pieken in de behoefte, zoals rond evenementen of in een specifiek seizoen. Kenmerk van deze concepten is dat zij goed schaalbaar en flexibel zijn.
Om tot een juiste mix te komen van horeca, retail en andere functies in bennensteden is het volgens Niesten van cruciaal belang dat de diverse betrokkenen bij de inrichting van de binnensteden op één lijn komen. Niesten noemt specifiek de stakeholders: consumenten, horecaondernemers, gemeente en vastgoedeigenaren.
Met dank aan:
Reoewein Niesten van Conceptional
