Calamiteiten en winkelcentra

Op 22 februari verscheen in De Telegraaf op internet het bericht dat in de V.S. nadrukkelijk gewaarschuwd wordt voor terroristische aanslagen op winkelcentra. Een Somalische terreurgroep heeft een oproep van die strekking gedaan, een oproep die zich niet alleen richt op de V.S., maar op alle westerse winkelcentra.

Het geval wil dat in SCN#1-2015 -die nu bij de drukker ligt en die rond 2 maart bij de lezers op de mat valt- een hoofdredactioneel commentaar aan calamiteiten en winkelcentra is gewijd. Omwille van de actualiteit plaatsen wij het betreffende artikel nu ook alvast op onze website, inclusief de oproep aan onze lezers om een bijdrage te leveren aan de vraag of we ook in Nederland aan een protocol gericht op terroristische acties en shootings moeten.

Uw reactie kunt u aan dit artikel toevoegen.

(het artikel uit SCN#1-2015)

DISCUSSIE: Aanpassing calamiteitenplannen winkelcentra

Moeten we aan een protocol gericht op terroristische acties en shootings?

Door Edwin Brugman, hoofdredacteur

Op 9 april 2011 werd Nederland opgeschrikt door een ‘shooting’ in winkelcentrum De Ridderhof in Alphen aan den Rijn. Maar liefst zes mensen werden gedood en zeventien verwond alvorens de dader de hand aan zich zelf sloeg. Door de jaren heen zien we in het buitenland meer van dit soort acties in winkelcentra en er waren daarbij ook diverse ‘school shootings’ in met name de V.S., maar ook in Duitsland en Finland.

Verschillende scholen in Nederland blijken dit opgepakt te hebben door het laten maken van een risicoanalyse en aangepaste calamiteitenplannen met een protocol voor specifiek dit soort situaties. Zelfs aan ‘safe-rooms’ is gedacht.

Met dit artikel wil ik de discussie over dit onderwerp openen voor ons vakgebied. Want na Alphen aan den Rijn is de wereld er niet echt veiliger op geworden, zoals we konden meemaken met de terroristische aanval op de redactie van Charlie Hebdo in Parijs. Deze leidde ook in Nederland tot de –nog niet breed gedragen- oproep om naast overheidsgebouwen, stations en luchthavens ook winkelcentra te beveiligen door het plaatsen van extra zwaar bewapende manschappen van Politie of zelfs het leger.

Ik kan me heel goed voorstellen dat we preventieve maatregelen als deze niet graag in onze winkelcentra zien: het gevoel van onveiligheid wordt er eerder groter dan kleiner door. En er zijn vast ook andere preventieve maatregelen denkbaar. Bovendien, preventieve maatregelen vormen maar een deel van het verhaal. Ik trek hier de vergelijking met het verschijnsel ‘brand’. Bij het beheer van publiekstrekkende ruimten als winkelcentra zien we voor brand een heel scala aan preventieve maatregelen, bouwkundige regels en keuringen. Maar daarbij zijn er voor als het zover is, ook algemene calamiteitenplannen en draaiboeken voor waarschuwing, ontruiming en hulpverlening. De vraag is of we dan dus ook draaiboeken moeten ontwikkelen voor het geval een winkelcentrum met een terroristische actie of shooting geconfronteerd wordt.

Want ligt bij brand het accent op ‘ontvluchting’, bij een shooting is dit niet altijd een eerste optie en moet misschien gedacht worden aan het schuilen in (magazijn-)ruimtes die met een technische aanpassing als safe-room dienst kunnen doen. En hoe moet winkelpersoneel handelen? Moeten zij de rolluiken laten zakken of juist open laten om vluchtend bezoek een vluchtroute te bieden? Kortom, deze calamiteiten zijn totaal verschillend van elkaar en vragen elk om een eigen risico-analyse, plan of protocol.

Of niet? Is het voor eigenaren van winkelcentra, beheerders, retailers en winkelend publiek voldoende te kunnen vertrouwen op de inzet van de Politie? Draai 112 en het komt in orde? Zoals met de kortstondige gijzeling van het Journaal op 30 januari? Wilt u meedoen aan deze discussie, reageer dan hieronder.