Ondanks omzetrecords worstelen horeca en foodretail met hun marges
De omzetrecords ten spijt, worstelen zowel foodservice- als foodretailbedrijven met krimpende marges, personeelstekorten en schaalproblemen. De kosten van huur, inkoop, energie en personeel zijn enorm gestegen. Door deze omstandigheden is ondernemen voor veel FSIN Food500-spelers een ingewikkelde puzzel geworden.
De meeste foodservice-ondernemers verwachten hun prijzen dit jaar nog eens met 3% Ã 5% te moeten verhogen, na de eerdere forse prijsverhogingen van de afgelopen twee jaar. Het is een voor de hand liggende, maar riskante strategie, gezien de toenemende concurrentie. De prijsverhogingen lijken echter broodnodig voor een gezonde exploitatie. Andere veelgenoemde maatregelen zijn het beperken van foodwaste, schaalvergroting, het accepteren van een lagere winstmarge en meer gebruik maken van private label.
Retail wint strijd om gemaksconsument van foodservice
Het FSIN ziet dat de strijd tussen Foodretail en Foodservice verhevigt. Alle bedrijven staan op scherp om hun marktaandeel te behouden en zo mogelijk uit te breiden. Blokker: ‘Foodservice loopt ten opzichte van Foodretail achter op het gebied van inkoop, logistiek, energielasten, personeelskosten en duurzaamheidsmaatregelen. Om in de komende jarengoed voorgesorteerd te staan in de groeiende strijd om het maagaandeel, zijn verdere efficiëntie en volumebundeling noodzakelijk.’ Formulevorming en systeemgastronomie zijn volgens de FSIN-directeur vanwege de kostenvoordelen onontkoombaar voor horecaformules, evenals investeren in merkbeleving. Een snelle groeier zoals restaurantketen ’t Zusje is daarvan een mooi voorbeeld. Restaurant Company Europe (waaronder Loetje), De Pizzabakkers en De Beren zijn andere voorbeelden van horecaformules die het goed doen in de FSIN Food500. Veel minder goed presteren typische twintigste-eeuwse foodconcepten, zoals de Chinees-Indische restaurants en de cafetaria’s. De opkomst van nieuwe afhaal- en bezorgconcepten (ook door supermarkten), ondergraaft hun positie. Daarbij komt dat het aanbod steeds gevarieerder wordt. Zo zijn nieuwe Aziatische concepten booming, sushi voorop. Maar ook plantbased- en halalformules timmeren nadrukkelijk aan de weg.
Ook bij de foodretailers staat het verdienvermogen onder druk. Supermarkten zagen hun omzet weliswaar fors stijgen, maar onderliggend is er sprake van volumedalingen. De inflatie jaagt prijsbewust kopen aan; consumenten kiezen steeds meer voor huismerken in plaats van A-merken en dat speelt discounters in de hand. Marktleider AH Supermarkten voert de FSIN Food500- ranglijst aan. Dat mag geen verrassing heten.
Het aantal gemakswinkels steeg sinds de vorige FSIN Food500 aanzienlijk. Vanwege hun vestigingen op high traffic-locaties, zoals binnensteden en treinstations, hadden deze winkels het tijdens corona niet gemakkelijk. Na corona herstelde de omzet van spelers zoals AH to go, SPAR Express en SPAR City en werden veel nieuwe vestigingen geopend. Alleen Jumbo, dat in 2021 liet weten volop in te zetten op de Jumbo City-formule, kwam terug op zijn plannen: Jumbo City werd weer Jumbo.
Dramatisch lot flitsbezorgers
Het lot van de flitsbezorgers is wellicht de meest dramatische ontwikkeling In de Food500 2024. In de vorige editie bestormden de flitsbezorgers de FSIN Food500 dankzij miljarden euro’s durfkapitaal. Gorillas was de eerste flitsbezorger in Nederland en startte in januari 2021 in Amsterdam. Snel daarna volgden Flink en Getir en halverwege 2021 startte ook Zapp. Fietsers van deze vier formules waren vooral in de grote steden niet meer uit het straatbeeld weg te denken. Ze deden allemaal hun best om de gemaksconsument, die zijn aankoopbeslissing steeds langer uitstelde, op zijn wenken te bedienen. Het uitbreken van de pandemie zorgde voor extra noodzaak. Winst hebben de flitsbezorgers echter nooit gemaakt. Zapp is alweer lange tijd geleden vertrokken uit Nederland en ook Getir/Gorillas heeft aangekondigd Nederland te verlaten. Alleen Flink is nog over, maar zoekt nog altijd – de vraag is hoe lang nog – naar een verdienmodel. Het einde van corona en gemeenten die bijna onmiddellijk na de komst van de flitsbezorgers maatregelen troffen tegen de overlast, betekenden het einde van het flitsfenomeen, dat daarmee een van de kortst durende hypes in de geschiedenis van de FSIN Food500 is.
Bron en meer informatie: www.fsin.nl
